Κι όμως είχε κάτι ακόμα να πει ο Κωνσταντίνος Καβάφης. Ανασυρμένος από τα βάθη μιας μνήμης εφηβικής αναγνωσμάτων του παρελθόντος, ήρθε στο φως με νέα ενδύματα, δύσκολα αναγνωρίσιμος, όμως ο στίχος ήταν εκεί, ο ίδιος κι απαράλλαχτος, η ίδια συγκίνηση, όχι νοσταλγική από γρατζούνισμα της μνήμης, συγκίνηση νέα, λέξη τη λέξη που ξαφνικά αυτονομήθηκε, κάθε λέξη βαρειά μες στο δικό της σύμπαν, μαύρη τρύπα που καταπίνει τον εαυτό της να γεννηθούνε αστέρια, κάθε λέξη του μικρού ποιήματος διεστάλη να αντέξει το βάρος της, τώρα, μετά από τόσα χρόνια σκόνης πάνω της στο ξεχασμένο ράφι της βιβλιοθήκης, βλέπω πόσο βαρειά ήτανε η συγκίνηση για τα ποιήματά του, που τώρα πια φαίνεται λέξη τη λέξη.
Αστοχίες πέραν τούτου ένα σωρό, από τη συνθέτρια, τον ερμηνευτή, τον χορευτή με την ιδιότητα του σκηνοθέτη εδώ. Η μανιέρα του ερμηνευτή ακόμα κι εκεί που δεν ταιριάζει να αποπροσανατολίζει, η μουσική της συνθέτριας να επαναλαμβάνεται σε κάθε στίχο χωρίς να εξελλίσσεται, και άλλα, και άλλα, αλλά όλα αυτά μαζί δεν πτοούν τη λέξη του στίχου, σηκώνεται, τινάζει τη σκόνη και συνεχίζει με ή χωρίς εμάς, ιδεώδης, όπως θα την ήθελε ο Κωνσταντίνος Καβάφης.
Η Λένα Πλάτωνος έμοιαζε εγκλωβισμένη στη μουσική της χωρίς δυνατότητα να την πάει πιο πέρα, να δώσει κάτι καινούριο. Όχι με την ανάγκη μιας πρωτοτυπίας για την πρωτοτυπία, αυτής που είναι προκάλυμμα της στατικότητας, αλλά του αληθινά νέου που πατάει στο παλιό, του αληθινά πρωτοποριακού χωρίς αναμασήματα της παλιάς δημιουργικότητας. Πάντως έμεινε συνεπής ως προς το αγαπημένο χρώμα της, το φυλακισμένο άσπρο.
Ο Γιάννης Παλαμίδας, περιχαρακωμένος κι αυτός στην παγιωμένη φωνητική μανιέρα του Σαμποτάζ, άφηνε την εξαίσια γκάμα της φωνής του να σαμποτάρει πολλούς στίχους του Καβάφη επιμένοντας στους παλιούς πλην όμως εν πολλοίς αταίριαστους εδώ εκφραστικούς του τρόπους. Ειρωνεία εκεί που θα έπρεπε να περνάει συμπόνοια, επιφανειακή παιδικότητα εκεί που θα έπρεπε να αποδίδει με την ερμηνεία του αθωότητα.
Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, όσο χαρισματικός κι αν είναι, θυσίασε εδώ το βαθειά ερωτικό πνεύμα πολλών Καβαφικών στίχων περιορίζοντας το σε ομοφυλοφιλικό. Όσο καλοπροαίρετος κι αν είναι κανείς, δεν μπορεί να αντιληφθεί γιατί οι ερωτικές επιλογές του Καβάφη πρέπει να περιορίζουν τόσο εμμονικά την ευρύτητα της ποίησής του, και τι σχέση μπορεί να έχουν με τη διαχρονική αξία του έργου του οι προσωπικές επιλογές του ποιητή. Ποιον αλήθεια αφορά κάτι παρακάτω και μονόπλευρο από τον Έρωτα στα ερωτικά ποιήματα του Καβάφη; Κι ακόμα περισσότερο συλλογάται κανείς ότι η πρόκληση συνήθως αποπροσανατολίζει και πουλάει. Όμως το ζητούμενο είναι η πρόκληση που θα σπάσει το κουκούτσι για να φτάσουμε στον πυρήνα και όχι η πρόκληση που θα τραβήξει το βλέμμα μας μακριά και από κουκούτσια κι από πυρήνες. Στα λοιπά όμως ποιήματα που σκηνοθέτησε, κατάφερε, αν κανείς ξέφευγε από την περιορισμένη σκηνοθετική του ματιά στα ερωτικά, να αναδείξει τον Καβαφικό στίχο με τρόπο που του ταιριάζει.
Ο Καβάφης παρά τις όποιες αστοχίες κατάφερε να είναι παρών. Να μην χαθεί εξαιτίας τους. Ίσως τελικά μόνον και μόνον για αυτό άξιζε να τιτιβίσει κανείς στο τέλος της συναυλίας, αν και πιο χαμηλόφωνα από περασμένους καιρούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου